73 godziny w Tatrach Niżnych

Dla zainteresowanych relacja z 3 dniowego (plus jedna godzina) rajdu po Tatrach Niżnych. Niestety zdjęć jest niewiele i robione są telefonem komórkowym, stąd słaba jakość. Może kiedyś dorobię się dobrego aparatu i nauczę robić zdjęcia.
Miałem jechać z przyjacielem, ale wyszło nieporozumienie w kwestii terminów. Przyjaciel żył w przekonaniu, że jeszcze półtora tygodnia do wyjazdu, a ja wierząc, że jedziemy za trzy dni zacząłem się pakować. Nie pozostało nic innego jak nie jechać w ogóle, lub jechać samemu. Ponieważ co do zasady lepiej zawsze w góry pojechać aniżeli nie, to w czwartek o 3:00 wrzuciłem plecak do bagażnika samochodu i ruszyłem z podwarszawskiej sypialni na południe w stronę Liptovski’ego Mikulaszu, z zamiarem zaparkowania w miejscowości Liptovski Jan. Na miejscu byłem około 10:00. Pozostawiłem swój jedyny, samotny, samochód na dużym parkingu z tabliczką „free parking” i ruszyłem zielonym szlakiem w kierunku północnym na szczyt „Kupiel”, żeby następnie zejść na przełęcz pod Kupielem. Następnie kontynuowałem niebieskim szlakiem na przełęcz „Prednych” i dalej na Krakova Hola (1751m npm). Z Krakovej roztaczał się przepiękny widok na Demanowską dolinę i na kotlinę Tarzańską wraz z jej osadami i jeziorem Liptowskim.
Załącznik 35611Załącznik 35612Załącznik 35613Załącznik 35614
Słońce prażyło , a ja czułem się wyśmienicie.
Siedząc przy krótkim odpoczynku pod Krakovą usłyszałem za sobą w krzakach jakieś niuchanie. Tak jakby jakiś zwierz wciągał intensywnie powietrze nozdrzami. Wiecie, że w takich chwilach wyobraźnia potrafi przywołać obraz miśka zainteresowanego w najlepszym wypadku moim prowiantem, jeżeli nie mną samym. Oczywiście logika podpowiada, że to pewnie jakieś znacznie mniejsze zwierzę, a nawet jeżeli trochę większe to raczej roślinożerne. Niemniej jednak wykrzyczałem „niedźwiedziu jestem tu!” i niuchanie ustało. Od tego czasu zawsze przedzierając się przez zarośla gadałem do siebie, albo chociaż powtarzałem „idę!”. Tak na wszelki wypadek. Nie wstydzę się tego, w końcu warto być „bear aware”.
Z Krakovej poszedłem w dół na przełęcz Javorie, a stamtąd na wschód czerwonym szlakiem w stronę leśniczówki przy „Bystrou” . Teraz dwa słowa o szlakach i ich oznakowaniu w Niżnych. Otóż jest sporo mniej uczęszczanych szlaków, które w wyższych partiach mają postać słabo zarysowanych ścieżek, często przedzierających się przez gęste krzaki lub kosówkę. Niemniej są dosyć dobrze oznaczone i nie ma większych problemów z odnajdywaniem szlaku. Rzecz się ma nico inaczej w niższych partiach gdzie szlaki prowadzą fragmentami łąk lub drogami leśnymi. W tych przypadkach częstość występowania oznaczeń bywa różna i nierzadko brakuje oznaczenia przez odcinek np. kilometra. Nie wiem jaka logika za tym stoi. W każdym razie schodząc czerwonym przecinałem sporą leśną łąkę, a potem wyszedłem na drogę leśną i zgubiłem szlak. Patrząc na kompas stwierdziłem, że idę w dobrym kierunku , tj. dokładnie na wschód, więc powinno być o.k. Dosłownie po 5 minutach ujrzałem leśniczówkę nad potokiem, dokładnie to czego się spodziewałem patrząc na mapę. Niepokojącym wydawał się tylko fakt, że to tak szybko poszło i że nie mogłem odnaleźć kolejnego – żółtego -szlaku, w kierunku miejscowości Malużina. Od leśniczówki odchodziło kilka dróg, ale jakoś żadna nie chciała być szlakiem, ani nie wydawała się wieść w odpowiednim kierunku. Po godzinie takiego błądzenia stwierdziłem, że robię zmęczony i czas na posiłek. Poza tym z zasady nie gotuję w miejscu biwaku ze względu na niedźwiedzie. Przysiadłem na skraju drogi, rozłożyłem maszynkę i jąłem strugać prowizoryczną łyżkę z patyka, bo prawdziwej zapomniałem L. Tymczasem z lasu wyszła trójka grzybiarzy. Zapytałem ich o drogę , ale nie wiele mogli mi poradzić. Uprzejmie zaoferowali, że mogą mnie podwieźć do Liptvsky’ego Jana, bo tą drogę znają, ale ze zrozumiałych względów odmówiłem. Robiło się już późno, i byli trochę zdziwieni, że odmawiam, ale wytłumaczyłem im, że jestem przygotowany do spędzenia nocy w lesie. Po kilku do okolicznościowych wymianach uprzejmości grzybiarze oddalili się, a ja z przyjemnością wziąłem się za pałaszowanie liofilizowanego Chili con carne. Powspominałem przy tym posta Jimi jak błądziła wokół góry Baranie. J Następnie, wstyd się przyznawać, uruchomiłem smartfona… Roamingu nie miałem, ale GPS, powinien działać? Otworzyłem aplikację, która podaje współrzędne geograficzne, chwila niepewności i już wiedziałem gdzie jestem. Rzut oka na mapę i wszystko jasne! Nie ma wyjścia, trzeba się cofnąć z 1,5 km do szlaku… Spakowałem graty i ruszyłem na poszukiwanie szlaku. Znalazłem go bez trudu, ale słońce już było dawno schowane za górami i czas było szukać miejsca na biwak. Idąc wzdłuż strumienia zauważyłem zdewastowaną kładkę. Z początku myślałem, że przez nią wiedzie szlak, ale po drugiej stronie nie było szlaku, za to znalazłem kawałek płaskiego mięciutko wyścielonego mchem terenu, w sam raz pod namiot. O 20:15 w zasadzie było już całkiem ciemno, a ja w świetle czołówki układałem rzeczy w namiocie i pakowałem się do śpiwora. Budzik nastawiony na 5:00. Czułem zmęczenie po długim dniu, więc bez problemu szybko zasnąłem wśród zapachu lasu. Uwielbiam Karpaty.

Dzień 2.
Nad ranem ciepło wieczoru było już tylko wspomnieniem i do-ubierałem się w polara i kurtkę. Po osiągnięciu odpowiedniego poziomu ciepła zapadłem w przyjemnym sen, z którego wyrwał mnie budzik. O 5:00 było jeszcze zupełnie ciemno. Poleżałem więc i podrzemałem jeszcze pół godziny, a potem zacząłem poranne zwijanie obozu. Biwakowałem nieopodal pięknych polanek, których zdjęcia, już oświetlonych pierwszymi promieniami słońca, zamieszczam poniżej.
Załącznik 35615Załącznik 35616Załącznik 35617
Przy leśniczówce w Bystrou byłem przed 7:00. Akurat pracownicy leśni grzali silniki w kilku ciężarówkach i spychaczo-ładowaczach do pozyskiwania drewna. Najwyraźniej przygotowywali się do kolejnego dnia pracy. Szybko oddaliłem się od tego miesjca ze względu na mało przyjemny smród z układów wydechowych maszyn. Zjadłem dalej przy szlaku małe śniadanko i podążyłem przez przełęcz „Swidovskie” do wsi Malużina. Dzisiaj byłem bardziej ostrożny przy wybieraniu drogi „na azymut” i starałem się pilnować szlaku, co w kilku miejscach nie było banalne. W Malużinie zakupiłem i zjadłem kilka owoców i bułkę, a potem ruszyłem niebieskim szlakiem prowadzącym po asflatowej stokówce s stronę grani głównej Niżnych. Mój plan był taki, żeby dojść do schronu – Utulni – Ramża. Nie chciałem jednak iść cały czas niebieskim szlakiem, tylko skręciłem w pewnym momencie w leśną drogę wiodącą dokładnie na północ, która według mamy powinna mnie zawieźć dokładnie do Ramży. Według regulaminu parku, nie powinno się chodzić poza szlakami turystycznymi, ale jakąż szkodę wyrządza ktoś poruszający się rozjeżdżonymi ciężkim sprzętem drogami leśnymi? W każdym razie doszedłem bez przeszkód do Ramży nie spotykając nikogo, poza padły lisem, którego zdjęcie zamieszczam. Krwawe ślady w okół jego szyi pozwoliły przypuszczać, że zginął od sideł. Pożyczyłem mu więcej szczęścia w przyszłym wcieleniu i podążyłem dalej.
Załącznik 35593
Poniżej zdjęcie utulni Ramży.
Załącznik 35610
W odległości 250 od schronu znajduje się wydajne źródełko. Słyszałem, że Słowacy dbają bardzo o ujęcia wody w górach i tutaj się to potwierdziło. Ujęcie było doinwestowane w świeże zadaszenie i rynnę ułatwiająca pozyskiwanie wody. Słońce prażyło tego dnia i być może dlatego bolała mnie głowa. Mimo, że była dopiero 14:00 rozłożyłem się w schronie na karimacie i poszedłem spać na około dwie godziny. Po południu wykąpałem się w źródlanej wodzie, zjadłem tym razem strogonoff’a w wersji lio, napaliłem pod wieczór w piecu i siedziałem sobie przed chatą sącząc wodę (herbaty zapomniałem spakować, a piwa nie chciałoby się nosić) i podziwiając widoki. Z radością myślałem, że dane będzie mi tej nocy być gospodarzem niepodzielnie rządzącym całym schronem, aż już o zmroku usłyszałem głosy rozmowy przebijające się przez las. Przyszło dwóch umęczonych Słowaków , którzy maszerowali aż z Karlovej. Patrzyłem jak się „oporządzają” i przeżyłem lekki szok. Najpierw umyli się chusteczkami higienicznymi typu „baby wipes”. No dobra pomyślałem, można się w ogóle nie myć, można i tak. Potem każdy z nich wsypał po jednej saszetce jakiegoś proszku do 0,5 zimnej wody w butelce, zamieszali tworząc shake’a i wypili. To by było na tyle jeżeli chodzi o kolację. Moje hiper nowoczesne liofilizaty odpadają. Ułożyli w utulni sobie spania, a następnie mówią, że teraz zapalą po skręcie, bo to dobre na zasypianie i czy ja się przyłączę? Podziękowałem (chociaż systemowo nie mam nic przeciwko), a turyście wypalili w pięć minut po skręcie i rzeczywiście po kolejnych pięciu minutach słyszałem już ich chrapanie. A więc to tak wygląda nowoczesna turystyka. Liczy się efektywność! Posłuchałem jeszcze trzasku palącego się drewna w piecu i przyglądałem się migoczącym po podłodze przez otwory w drzwiczkach światełkom płomieni. Rozkoszowałem się płynącym ciepłem i zanim się spostrzegłem znalazłem się w objęciach Morfeusza.

Załącznik 35618
Strasznie mi się podoba koncepcja takich schronów, czy bezobsługowych schronisk. Nie kojarzę zbytnio takich miejsc w Polskich górach, chociaż pamiętam jak jeszcze w latach 90’tych, moja pierwsza dziewczyna (byliśmy wtedy w LO) zaprowadziła mnie do chaty na Gorcu, gdzie spędziliśmy romantyczny wieczór (szczegóły na innym forum tematycznymJ). Ciekawe czy ta chata jeszcze tam stoi? Ale to już temat na osobny wątek.

Dzień 3
Wstałem o 5:30. W półmroku przygotowałem skromne śniadanko i o 6:00 byłem już na szlaku. Za sobą zostawiłem śpiących Słowaków. Wstawał kolejny piękny, ciepły i słoneczny dzień. Moim celem było przejście granią do chaty gen. Stefanika. Jak wcześniej wspominałem nie miałem roamingu i nie mogłem zadzwonić i zarezerwować noclegu. Nie trudno domyśleć się, że noc z soboty na niedzielę może być mocno oblegana, a planu B nie miałem, co mimowolnie motywowało mnie do rychlejszego chodu. Kwadrans po ósmej dotarłem do miejscowości Certovice. Certovice, to przełęcz na grani głównej , przez którą przebiega pełnoprawna droga dla samochodów. Sama miejscowość składa się z kilku pensjonatów i restauracji. Stąd też pewnie nazwa na parkowych drogowskazach „Certovice motorest”. Niestety, najwyraźniej po letnim sezonie nikt nie jada tam śniadań o tak wczesnej porze, więc po krótkim odpoczynku ruszyłem dalej głodny w stronę chaty Stefanika. Głodny, ponieważ kończyło mi się już jedzenie. Zawsze mam wrażenie, że zabieram na wyjazdy za dużo rzeczy. Tym razem postanowiłem, że będę naprawdę „fast and light” i stąd porcje żywieniowe były policzone na styk. Tego dnia śniadanie już było, a następne posiłki były przewidziane już w chacie Stefanika. Po kolejnych 3 godzinach intensywnego marszu, słaniając się na nogach (czyżby starość czy to tylko głód?) i pięknych widoków, udokumentowanych na zdjęciach poniżej, dotarłem do chaty gen Stefanika. Na szczęście jeszcze jedno łóżko się znalazło. Posiliłem się knedliczkami z gulaszem oraz piwem i następnie poszedłem spać….

Załącznik 35628Załącznik 35629Załącznik 35627Załącznik 35626
Po godzinnej drzemce byłem na tyle zregenerowany, że czułem się gotów na atak szczytowy na Dumbier – najwyższy szczyt Tatr Niżnych (2045m npm). Przepakowałem plecak, żeby pójść na lekko i około 15:00 stanąłem na szczycie Dumbiera. Ze szczytu piękna panorama i jak na dłoni mogłem obejrzeć większą część pętli jaką tworzyła moja marszruta. Poniżej kilka zdjęć z Dumbieru.
Załącznik 35631Załącznik 35632Załącznik 35633Załącznik 35634Załącznik 35630
O ile we wschodniej części Tatr Niżnych innych turystów spotykałem stosunkowo rzadko, to w rejonie Dumbiera i Chopoku ruch był porównywalny do naszych połonin. No cóż, magia najwyższego szczytu i malownicze widoki z niezalesionej grani przyciągają; a ja również z jakiś powodów tam byłem. Podczas ostatnich minut zejścia skropił mnie jedyny podczas tego wyjazdu, przyjemny ciepły deszcz .
Kilka słów o chacie gen. Stefanika. Wcześniej już o tym słyszałem, ale nie chciało mi się wierzyć, że to prawdziwy „bed & breakfast”. W cenie 16 EUR poza łóżkiem wybiera się jedno z 5 śniadań z menu. Bezpiecznie wybrałem jajecznicę. W szatni na dole jest mnóstwo dyżurnych kapci. Więc jak ktoś nie wziął butów na zmianę (fast & light!), to dostaje schroniskowe, przydziałowe. Miły zwyczaj.

Załącznik 35635
Ogólnie spotykałem się z przejawami sympatii od Słowaków. Chodzi o drobne gesty, uśmiechy, serdeczność przy obupulnej próbie zrozumienia podczas zamawiania obiadu itd. Wieczorem, po zmroku, w niewielkiej sali restauracyjnej z ciepłym kominkiem zapanowała serdeczna międzynarodowa atmosfera. Słowacy opowiadali, że gen. Stefanik chyba najbardziej słynie z tego, że jako pierwszy na Słowacji fotografował nagie kobiety, a jego skuteczność polityczna wynikała głównie z sypiania z żonami wpływowych facetów. W tym kontekście, nie dziwi jego tragiczna śmierć w sile wieku, w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach wypadku lotniczego. Z bratankami Węgrami rozmawiałem o polityce Orbana, a wszystkie rozmowy prowadzone były przy stołach zastawionych słowackim piwem. Jedynie jedzenie mogło by być kapkę smaczniejsze, a porcje większe. Jakby ktoś był, to polecam kapustową z kiełbaską. Zdecydowanie faworyt z tamtejszego menu. Mimo wspaniałych widoków na melanż do późnych godzin nocnych, zmęczenie wzięło górę i o dziesiątej leżałem już w łóżku. Zresztą godzinę później było już cicho w całym schronisku.

W tej drugiej części już załączniki widać, tylko niepotrzebnie powtarzasz cały tekst.

A chata na Gorcu stoi cały czas.

Na Słowacji jest takich schronów znacznie więcej.

Dzień 4
Zamówioną uprzedniego dnia poranną jajecznicę zjadłem w towarzystwie braci Słowaków spotkanych w Ramży. Jak na moje standardy, było już dosyć późno, bo jakiś kwadrans po siódmej i słońce wisiało już wysoko nad grzbietami gór, kiedy opuszczałem schronisko. Poniżej zdjęcie autora tuż przed wymarszem.
Załącznik 35636
Pozostał mi ostatni odcinek – zejście niebieskim szlakiem do samochodu w Liptovskim Janie. Pierwsza godzina, to przedzieranie się wąską ścieżką przez mokre od rosy chaszcze. Po tej godzinie zaczynałem już odczuwać lekkie dolegliwości gardła ze względu na nieustanne powtarzanie „idę!”, tudzież zamiennie „niedźwiedziu idę!”. Może jestem paranoikiem? Po zejściu w niższe partie zaczynają się ładne łąki, aż w końcu szlak wychodzi na schron zwany „koliba Brenkus”. Piękny schron, aczkolwiek nielegalny, tj. nie figuruje na liście dozwolonych przez władze parku miejsc biwakowych. A szkoda. Po co taki piękny schron (nawet z siekierą) jeżeli nie można w nim na jedną noc zamieszkać?

Załącznik 35637Załącznik 35638Załącznik 35639Załącznik 35640Załącznik 35641Załącznik 35642
Od schronu wiedzie już leśna droga do samego Liptovskiego Jana, a sądząc po świeżych śladach opon, jacyś zmotoryzowani odwiedzają kolibę Brenkus. Czyżby straż parku czyhała na łatwą zdobycz? To tylko domniemania, i mam nadzieję, że fałszywe. Do samochodu dotarłem tuż przed 11:00. W sumie 73 godziny i łącznie około 60 km (12km, 18km , 16km, 14km przez kolejne dni licząc po mapie).


Epilog.
W domu byłem około 17:00. Trochę obolały, ale bardzo szczęśliwy. Polecam wszystkim lubiącym się szwendać po nie za wysokich i zalesionych górach, w których można się zaszyć w miejsca pozbawione nadmiernego ruchu turystycznego. Poniżej jeszcze mapka z przebytą trasą.

Załącznik 35643

Przepraszam za zamieszanie z tymi załącznikami. Następnym razem pójdzie lepiej :oops:

fajne te kolibki, zacne haszcze :) i Luda mało, miodzio znaczy się to szwendanie, aż kusi

Cytat:

---

Zamieszczone przez Sioux

Przepraszam za zamieszanie z tymi załącznikami.

---

Nie ma za co przepraszać, ważne że miałeś ochotę napisać. Z problemami w relacji zawsze można sobie poradzić, z brakiem relacji jest zdecydowanie trudniej :wink:

"wierząc, że jedziemy za trzy dni zacząłem się pakować"
-wow, ja jeszcze nigdy nie pakowałam się wcześniej niż wieczór przed :)

"przedzierając się przez zarośla gadałem do siebie, albo chociaż powtarzałem „idę!”
-Hihi, widzę, że Ty ostrzegasz mieszkańców. Ja się z nimi witam mówiąc "hej!"

"potem wyszedłem na drogę leśną i zgubiłem szlak"
-Hihi, skąd ja to znam :D Oczywiście wtedy jesteśmy źli do granic (zwłaszcza gdy dłużej nie widać szlaku i mamy wrażenie że się "zgubiliśmy") ale później, w domku najlepiej wspominamy te momenty :)

"Powspominałem przy tym posta Jimi jak błądziła wokół góry Baranie."
-tak jest co wspominać. To chyba największe moje błądzenie w życiu! Takiego poczucia beznadziei jeszcze wcześniej nie miałam. Jeszcze żebym gdzieś wychodziła sensownie a ja przez godzinę... chodziłam w kółko (po godzinie wyszłam do punktu wyjścia czyli z powrotem na szczyt Skalne! :D). Bo mi się kompas rozmagnetyzował :) Gdy pod wieczór schodziłam z Skalnego do szlaku (dobre 30 minut) to zwierzęta już uciekały mi spod nóg (sarny), więc dodatkowe emocje. I koniec końców musiałam spać w lesie na Słowacji :)

"Otworzyłem aplikację, która podaje współrzędne geograficzne, chwila niepewności i już wiedziałem gdzie jestem."
-dam sobie rękę uciąć, że na Twoim miejscu zrobiłabym to samo! Człowiek jest już tak zły! Ale na szczęście nie mam GPSa!

W najlepszym wypadku jeżdżę dwa razy w roku w góry, więc jak zbliża się termin wyjazdu, to jest to dla mnie jak przygotowanie do Świąt. Wyciągam rzeczy, sprawdzam czy kuchenka turystyczna działa, czy mam gaz, smaruje buty impregnatem, ostrzę nóż itp. Samo umieszczenie rzeczy w plecaku rzeczywiście odbywa się w ostatni wieczór przed wyjazdem.

Wracają jeszcze do tematu ogólnodostępnych chat i miejsc biwakowych, to zastanawiam się, dlaczego BPN nie mógłby wyznaczyć kilku takich miejsc? Z tego co pamiętam, to istnieją ze 2 campingi (Bereżki + jeszcze jakieś), ale po pierwsze, to są sezonowe (tylko lipiec sierpień!), a po drugie to jest bardzo mało. Byłoby super, gdyby pojawiło się trochę takich miejsc, gdzie można by legalnie przespać jedną noc, podczas przemierzania dłuższych szlaków. Myślę np. o szlaku granicznym lub szlaku czerwonym łączącym Cisną z Komańczą, choć pewnie można by zaproponować jeszcze kilka ciekawych miejsc. Obawiam się jednak, że promowanie ambitniej turystyki plecakowej nie jest w interesie BPN. W końcu ich główną misją jest ochrona przyrody, a turyście są potrzebni głównie do wnoszenia opłat za wejście do parku. Najlepiej przy tym jakby płacili, robili krótki spacerek i wracali do miejscowości z infrastrukturą noclegową.

Cytat:

---

Zamieszczone przez Sioux

Wracają jeszcze do tematu ogólnodostępnych chat i miejsc biwakowych, to zastanawiam się, dlaczego BPN nie mógłby wyznaczyć kilku takich miejsc? Z tego co pamiętam, to istnieją ze 2 campingi (Bereżki + jeszcze jakieś), ale po pierwsze, to są sezonowe (tylko lipiec sierpień!), a po drugie to jest bardzo mało. Byłoby super, gdyby pojawiło się trochę takich miejsc, gdzie można by legalnie przespać jedną noc, podczas przemierzania dłuższych szlaków. Myślę np. o szlaku granicznym lub szlaku czerwonym łączącym Cisną z Komańczą, choć pewnie można by zaproponować jeszcze kilka ciekawych miejsc. Obawiam się jednak, że promowanie ambitniej turystyki plecakowej nie jest w interesie BPN. W końcu ich główną misją jest ochrona przyrody, a turyście są potrzebni głównie do wnoszenia opłat za wejście do parku. Najlepiej przy tym jakby płacili, robili krótki spacerek i wracali do miejscowości z infrastrukturą noclegową.

---

Obawiam się, że w Polsce jest po prostu za dużo turystów w stosunku do ilości gór.
Nie chcę nawet widzieć jak wyglądałyby takie chatki w pobliżu ruchliwych szlaków turystycznych.
A sam widziałeś jaka jest ilość turystów w Niżnich Tatrach.

edit:

Na szlaku granicznym, po stronie słowackiej są wiaty.