Jesienne Barłożenie

[Petefijalkowski]

Hej, z tęsknoty za Karpatami spróbuję napisać krótką relację z zeszłorocznego "Barłożenia" w Hryniawach i okolicy.

Namówiłem Grześka Kuzyna(akcja słupy 2013) oraz Globusa(m.in.Rodniany zimą 2014) żeby pojechać na spokojnie w Hryniawy, pochatkować, napić się dobrej nalewki i po prostu chłonąć góry. Myślę że udało się nam to, choć pogoda mogłaby być lepsza.

Po spotkaniu się w Przemyślu i dojeździe do Lwowa nastąpił mały obiad i za chwilę jedziemy już pociągiem do Worochty. Rozpakowujemy co tam każdy ma swojego, podsypiamy, toczymy się :)
20181116_142214.jpgIMG_20181116_142856.jpgIMG_20181116_193245.jpg

W Worochcie już czeka na nas polecony przez Tarasa Wasyl, który zabiera nas automobilem do Werchowyny na nockę. Rano na kulturce pełne śniadanko (m.in. mamałyga) i meldujemy się na dworcu autobusowym pod mój ulubiony autobus, a potem po wąwozie Hramitnego wysiadamy i ruszamy przed siebie :) Pogoda i pora roku cokolwiek mało póki co fotogeniczna, ale dla nas pełen bajer bo chcemy się oderwać od cywilizacji. A jak się wkrótce okaże, atrakcji będziemy mieli sporo :)
20181117_091328.jpg20181117_115735.jpg20181117_115812.jpg

[Petefijalkowski]

Pierwszy raz jestem w Hramitnym, ciekawie się rozglądam, ale w sumie... no dolina jak dolina, widać że trochę zapomniana przez ludzi i cywilizację. Po przejściu mniej więcej połowy skręcamy w boczną dolinę i podchodzimy mało uczęszczanym grzbietem, nieoczywistym, z nadzieją na znalezienie dziś pod wieczór chatki na nocleg. Załącznik 46410

Po około godzinie wychodzimy na kolejne "przejaśnienie" polanę - na grzbiecie Komarnicznyj. Widzę jakąś chatę, trawa jest już pokryta śniegiem. W sumie nie wiemy co to za miejsce, ale zaczyna szczekać pies, a następnie dostrzegam ślady zwierząt na śniegu. Wyglądamy zza płotu a tam parę krów oraz dwa konie. Nie za bardzo wiemy jak obejść w sumie dość spore gospodarstwo więc kieruję się z kolegami do środka, pod chatę. Zagaduję starszą panią która wyszła z chaty sprawdzić powód szczekania psów. Witam się, dopytuję jak trafić dalej w kierunku głównego grzbietu Hryniaw, wymawiam nazwy połonin.
Pani woła męża, zaczynamy rozmawiać, tłumaczy nam drogę. Po czym następuje pytanie: "A może na kawę wejdziecie" ?

[coshoo]

Czytania o fajnych wędrówkach nigdy za wiele...

[Petefijalkowski]

Koledzy na tę propozycję spojrzeli cokolwiek z rezerwa, chyba nie chcąc się bratać i tracić czasu na wizytę w chacie. Ja jednak wiedziałem że to jest okazja która obowiązkowo musimy wziąć :) Od razu się zgodziłem i powiedziałem kumplom - zaufajcie, na coś takiego właśnie czekamy. Będzie dobrze! Państwo Rubaniak (pani miała na imie Jewdocha/Jewdokija) zaprosili do kuchni letniej czyli takiego małego budyneczku gdzie wszystko się przygotowuje do jedzenia a może i śpi podczas dużych mrozów, łatwiej ogrzać ten budynek z tylko jednym pomieszczeniem oraz przedsionkiem.

No i tak... Zdejmujemy plecaki, bierzemy coś tam słodkiego i wchodzimy do środka, a tam wielki piec narożnikowy i pan maż właśnie.. Kończy destylację samogonu z dużej kanki na mleko do słoików... Ma dwa słoiki samego dobra.. Pani Jewdocha mówi - daj poprobowac chłopcom. Spojrzenie po sobie - będzie dobrze. Wyjmuja stakanczyki, nalewają raz i drugi, trzeci... Wyjmuja chleb, sało, otwierają grzybki marynowane, salatke grzybowa. Drugi typ sała.. Rozwiazuja się nam wszystkim języki.. Ja też przychodzę z swoim własnym robionym domowym sałem, bakaliami, wódka z plecaka. To jednak tylko niewielkie odwdzięczenie się..

Zaczynamy rozmawiać, tłumacza nam że pani się tutaj urodziła, tu na połoninie. Mieszkaja caly rok, z chudoba. Typowa zimarka, pierwszy raz widziałem.. Maja trójkę dzieci, wszystkie "w dolinie lub w miasteczku" - nikt nie przejmie po nich schedy... My opowiadamy o nas, o Polsce, o miastach skad jesteśmy, o planach wędrówki..

Spędzamy u Rubaniaków ok 1,5-2h i wychodzimy na mróz cali uchachani. Na koniec jeszcze kupuję suszone grzyby od Pani (prawdziwki i opieńki) i po pożegnaniu się "na miśka" i całusami w polik idziemy dalej. A właściwie nie idziemy tylko biegniemy cali uniesieni tym co przed chwila przeżyliśmy, co otrzymaliśmy od losu - już na samym początku naszego barłożenia hryniawskiego... Zdjęcie nas wkleję później - powie wszystko w jakim stanie wychodziliśmy z zimarki Komarnicznyj :) :)

[Wojtek Pysz]

.... Mieszkaja caly rok, z chudoba. Typowa zimarka, pierwszy raz widziałem. ....

Zymarki w kilku miejscach opisuje Stanisław Vincenz w "Na wysokiej połoninie". Jeden z przykładów: Tylko tu i ówdzie w odległych od siebie samotnych zymarkach pozostali pasterze z bydłem przy sianie, którego nie można zwieźć z powodu wysokości i braku dróg. Zostaną tam do Bożego Narodzenia, a inni przyjdą do siana z bydłem na przedwiośniu przy końcu lutego.

Lub też Włodzimierz Szuchiewicz w książce "Huculszczyzna": Huculi, którzy mają swe sianożęci po za granicami zagrody, osobliwie w miejscach, skąd siano trudno przenieść do zagrody, budują na takich sianoźęciach osobne chałupy z bardzo nizkim dachem, i bez pieca, (od takiej chaty nie opłaca się podatku), ale z sieniami i przybudówką na owce; taką chałupę zamieszkuje gazda albo jego sługa zimą tak długo, aż bydło i owce na to miejsce przypędzone, zjedzą siano, ustawione w obrogach; chałupa taka, zamieszkana tylko zimą, zwie się z huculska zymarka, w przeciwstawieniu do powyżej opisanej chałupy posadkowej, w której żyje stale huculska rodzina. Pilnującemu bydła w zymarce donoszą jedzenia z chaty posedkowej.

Z powyższych opisów wnioskuję, że zymarka, to budynek, w którym zostawiało się na zimę siano, którego nie dało się zwieźć na dół. Aby wykorzystać to siano, zostawała tam część bydła z pasterzem.
Jeśli tam mieszkają ludzie na stałe, to nie jest - według klasyków - zymarka. Może być tak, że obiekt był kiedyś zymarką, ale odkąd ludzie mieszkają tam cały rok, to już nie jest zymarka

[sir Bazyl]

...wchodzimy do środka, a tam wielki piec narożnikowy i pan maż właśnie.. Kończy destylację samogonu z dużej kanki na mleko do słoików... Ma dwa słoiki samego dobra.. Pani Jewdocha mówi - daj poprobowac chłopcom. Spojrzenie po sobie - będzie dobrze. Wyjmuja stakanczyki, nalewają raz i drugi, trzeci... Wyjmuja chleb, sało, otwierają grzybki marynowane, salatke grzybowa. Drugi typ sała...

Ależ wspaniały wschodniokarpacki klimacik. Normalnie micha się sama uśmiecha :) Że też tak szybko opuściliście te gościnne progi! Nieładnie, bardzo nieładnie...
Z niecierpliwością czekam na ciąg dalszy.
Pozdrówka

[sir Bazyl]

Zymarki w kilku miejscach opisuje Stanisław Vincenz w "Na wysokiej połoninie". (...)
Lub też Włodzimierz Szuchiewicz w książce "Huculszczyzna": (...) Pilnującemu bydła w zymarce donoszą jedzenia z chaty posedkowej. [/I][/COLOR][/FONT]

Z powyższych opisów wnioskuję, że zymarka, to budynek, w którym zostawiało się na zimę siano, którego nie dało się zwieźć na dół. Aby wykorzystać to siano, zostawała tam część bydła z pasterzem.
Jeśli tam mieszkają ludzie na stałe, to nie jest - według klasyków - zymarka. Może być tak, że obiekt był kiedyś zymarką, ale odkąd ludzie mieszkają tam cały rok, to już nie jest zymarka

Klasycy opisywali huculszczyznę sprzed ponad 100 lat. Wiele słów w tak długim okresie czasu nabiera innych znaczeń bądź ich definicje zostają rozszerzone bądź zawężone. Być może tak jest z tą zi(y)marką? Tak sobie tylko gdybam - ciekawe czy Państwo Rubaniak używali tego słowa nazywając swoją sadybę zimarką? Może teraz jest to taka zimarka posedkowa Na to pytanie pewnie niedługo odpowie nam Pete a do Ciebie Wojtku mam inne: polecasz tą książkę "Huculszczyzna" W. Szuchiewicza? Pytam, gdyż całość to dość spory wydatek, rzędu dwóch stów.

[Petefijalkowski]

Cześc Wojtku, Bazylu,
przyznaję że zymarka to moja (być może) nadinterpretacja. To co pisze Wojtek ma sens no i źródło porządne. Przypuszczam że to była zatem chata posedkowa, a jestem ciekaw co znaczy tak głębiej to posedkowa jakie jest pochodzenie tego słowa.

U Państwa Rubaniaków roztoczyła się rozmowa o ich trójce dzieci, którzy żyja w dolinach i nie maja zamiaru na połoninę przychodzić by przejać schedę po rodzicach.. Że kiedy oni (starzy) odejda z tego świata to pewnie ta chata jak wiele innych ulegnie stopniowemu zniszczeniu. Jakoś nie było za to tematów "a kiedy się zdrowie pogorszy to zejdziemy na dół"..

W trakcie przepijania samogonem pani bierze się do łuskania grochu...

Ten czas był magiczny u nich, zamieszczam parę zdjęc które dopiero wczoraj wydobył ze swojego aparatu foto kuzyn (po prawie roku).

DSCN0059.jpgDSCN0063.jpgDSCN0066.jpgDSCN0068.jpgDSCN0071.jpgDSCN0074.jpgDSCN0084.jpgDSCN0082.jpg

[Petefijalkowski]

Ruszamy w teren, cali uchachani. Chyba pierwszy raz taki po spożyciu chodziłem po górach. Jak barłożenie to barłożenie. No ale wiedzieliśmy że za ok 1-1,5h znajdziemy jakąś chatę. Pamiętam odczucie z tamtego popołudnia, że właśnie po taki stan folklorystyczny przyjechaliśmy i jest super. Idziemy przez las 2kilometry, wychodzimy na połoninkę i zaczynamy w szarówce szukać miejscówki. Napotykamy jeszcze kapliczkę, zapalamy świeczkę..

Wreszcie znajdujemy super chatę jednoizbową nowego typu, ogrodzoną płotem. Wchodzimy, jest jeszcze przedsionek i w środku piec, garnki, stół, trzy łóżka!!! Jesteśmy "w domu". Mamy tylko stresa, bo jest tak ładnie że przez caly wieczór żartujemy "Zaraz wpadnie Wasyl i każe nam pić ze sobą" :) Robimy kolację, spozywamy tez grzybki marynowane które dostaliśmy od Pani Jewdochy i długo siedzimy, rozmawiamy. Rano dopiero dociera do nas w jak pięknym miejscu spaliśmy.. Zaczęła się zima a wschód słońca oraz mroźne powietrze sprawia że ból głowy szybko przechodzi :)

Idę swoją opowieścią w kierunku Coshoo... Coshoo idzie w moim kierunku, ciekawe czy spotkamy się? Czy przetną się nasze ścieżki na tym "końcu geografii" ?

DSCN0090.jpgDSCN0098.jpgDSCN0102.jpgDSCN0111.jpgDSCN0122.jpgDSCN0129.jpgDSCN0155.jpgDSCN0164.jpgDSCN0165.jpg

[Wojtek Pysz]

.... do Ciebie Wojtku mam inne: polecasz tą książkę "Huculszczyzna" W. Szuchiewicza? Pytam, gdyż całość to dość spory wydatek, rzędu dwóch stów.

Odpisałem w odrębnym wątku, żeby nie psuć opisu Piotrka, które czyta się jak opowiadanie z innego świata ...