Zgadza się: (ukr: pantalik = pętla).Zamieszczone przez marekm
"Najmłodszy z Tutunfowiczów, znany powszechnie z pantaliku swego, z którego niczym zbić go nie było można, odezwał się na pół żartobliwie, na pół durnie" (Eliza Orzeszkowa, Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego).
Ale podobno nie udało sie wyjasnić skąd to słowo i co oznacza, bo czyta się jeszcze o:
"Słownik języka polskiego pod. Red. W. Doroszewskiego informuje, że polskiemu zbić z pantałyku odpowiada rosyjskie: s pantałyku, natomiast Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod red. H. Zgółkowej: że pantałyk pochodzi z rosyjskiego pantałyk.
Etymologiczny słownik języka rosyjskiego M. Vasmera podaje trzy hipotezy etymologiczne - pantałyk pochodzi od:
1) azerbejdżańskiego pand i formantu -lik 'chytrość, wiedza',
2) ukraińskiego pantalik 'pętla',
3) bawarskiego pantl 'pętla, problem do rozwiązania'.
Przydatne do opracowania etymologii i historii pantałyku są dotychczasowe ustalenia: wyraz pojawił się stosunkowo późno (pierwsze poświadczenia w XIX w., zakres występowania ograniczony do języka polskiego, rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego). Jest to wyraz niesłowański, zapożyczony.
Także:
rodzaj umownego miejsca, dawniej podwyższenia, używanego podczas tradycyjnej, staropolskiej gry w Kule. (nie znalazłem natomiast nic na temat wspomnianego palanta - tzn. znalazłem, że kij do palanta nazywa się bijak).
"Pantałyk tedy, miejsce z którego rzucało się owe najpierw kamienne, później żelazne kule, było to miejsce specjalne, z gliny i łyka udeptane na ziemi, gdzie to rzucający kule panowie stawali, zamach szeroki biorąc, rzucali w kule przeciwnika tak, by je zbić, czyli wybić poza pole gry. Jednak niektórzy co zacieklejsi gracze, w niesportowej iście, ale jakże szlacheckiej duszy bliskiej walce, swoimi kulami starali się zbić nie tyle same kule, co właśnie na pantałyku stojącego przeciwnika - jako że rzuty odbywały się z dwóch pantałyków, naprzeciw siebie, dość niedaleczko. A że odgrażali się przy tym i obelgami obrzucali, tudzież chełpili straszliwie, jako to który drugiego pokona, tako i jeśli przeciwnikowi udawało się uzyskać niesportowe, ale celne trafienie, ów lżący z pantałyku zbity zamilkał zawstydzony, a i nierzadko na zawsze, jako to pamiętnego roku 1678, kiedy to Rozbrat Szczeciniasty Walgierza poczwarę tak z pantałyku zbił, że ten tydzień się odezwać nie mógł! Dziś, kiedy czasy bardziej cywilizowane nadeszły, walka odbywa się jak w czasach dawnych, jeno w uładzonych nieco ochraniaczach." - Encyclopedia Maxima Mundi
wyd. III uzupełnione
i zagmatwane jeszcze bardziej niż wyd.II w 40 tomach
Inna teoria:
"Pantałyk to część kołowrotka, z której mogła spaść nitka i stąd to "zbić z pantałyku".




Odpowiedz z cytatem
Zakładki