Strażnice bieszczadzkie

[Henek]

Gremium !
Jeśli znasz jeszcze jakiekolwiek szczegóły to pisz śmiało.
Są nawiedzeni których to interesuje.

[gremium]

Mnie też to ciekawi i ciesze sie, że są osoby które chcą odkrywać tę historię na "nowo". Mój pradziadek jak tylko wojna sie rozpoczęła dostał wiadomość od rodziny z poznania o tym fakcie i uciekł do rumunii. Nikt w fakt, że rozpoczęła się wojna nie chciał uwierzyć a w tamtych czasach wiadomości rozchodziły się nie tak szybko jak dzisiaj. Na rumuni trafił do formujących się wojsk gen . Andersa do pułku Ułanów Jazłowieckich. Byłem w Komańczy teraz w długi majowy weekend i spotkałem sie z Panem który pisze historię Komańczy. Z zebranych przez niego dokumentów wynika, że mój pradziadek nie uciekał w pojedynkę bo jeszcze kilku mieszkańców trafiło do tego samego pułku. Na marginesie byłem razem z moim dziadkiem ma teraz 82 lata.W Siankach później w Komańczy chodził do szkoły a ostatnie 2 lata dojeżdzał do Lwowa. W tamtych latach prężnie działała linia kolejowa Sianki Użok Użhorod Miedzilaborce. Ja najbardziej nie mogę się pogodzić z faktem jak można było "wyciąć w pień" całą wioskę - nie pozostawiając żadnego domu. W Siankach na przeciwko dworca kolejowego (po tej stronie "polskiej") był np. kościół katolicki. Jak sie idzie drogą do sianek to za cmentarzem widać w których miejscach stały domy, ostały sie jeszcze metalowe łóżka , czajniki. W Beniowej przez środek wsi przechodziły tory które są teraz po ukraińskiej stronie. Na polach widać gdzie przy domach były studnie - są teraz zabezpieczone belkami przez wpadnięciem. W Beniowej na cmentarzu są pochowane dwie siostry mojego dziadka. Z Sianek do Beniowej był droga idąca przy cerkwi (a raczej jej pozostałościach) po której też nie ma śladu. Działalność UPA można było zauważyć już przed wojną jak rysowali symbol dwie litery R skierowane do środka polska milicja za to ich wtedy ścigała a oni mieli później możliwość się na nich odegrać. W kalasztorze w Komańczy w zeszłym roku zmarła siostra która przeżyła wojnę w klasztorze. Z jej opowiadań wynika że to między innymi ukraińscy mieszkańcy Komańczy palili domy należące do między innymi rodzin polskich. Siostra zajmowała się ziołolecznictwem i przychodzili do niej ludzie po pomoc. W jednym ze swoich pacjentów rozpoznała podpalacza który usiłował podpalić klasztor kilka dni wcześniej. Szkoda, że teraz klasztor jest wyłącznie nastawiony na komercyjne opowiadania o ks. Wyszyńskim (które się troszkę mijają z prawdą np. siostry mówią, że ks. Wyszyński mnie mógł nigdzie wychodzić, że dostęp do klasztoru był utrudniony a na rozmawiałem z jedną z mieszkanek Komańczy która mówiła mi, że pamięta jak sobie spacerował po miejscowości, odprawiał msze a nawet chrztów udzielał) a o historii klasztoru nic nie umieją powiedzieć. Spośród wszystkich żydów komianieckich ocalał tylko jeden. Kilka lat po wojnie przyjechał sprzedał swoja ziemię i wyjechał. Przed wojną żydzi stanowili sporą część społeczności. Wszyscy zostali straceni w Sanoku.

[Piotr]

W kalasztorze w Komańczy w zeszłym roku zmarła siostra która przeżyła wojnę w klasztorze. Z jej opowiadań wynika że to między innymi ukraińscy mieszkańcy Komańczy palili domy należące do między innymi rodzin polskich.

Nie jestem pewien na bank, ale wydaje mi się że piszesz o s. Elizie - jeśli to ona, to warto brać poprawkę na jej opowiadania.

Szkoda, że teraz klasztor jest wyłącznie nastawiony na komercyjne opowiadania o ks. Wyszyńskim (które się troszkę mijają z prawdą np. siostry mówią, że ks. Wyszyński mnie mógł nigdzie wychodzić, że dostęp do klasztoru był utrudniony a na rozmawiałem z jedną z mieszkanek Komańczy która mówiła mi, że pamięta jak sobie spacerował po miejscowości, odprawiał msze a nawet chrztów udzielał)

Dokładnie, przy czym chodził z "asystą", tak aby zawsze mieli go na oku. Odwiedzał również domy, zwłaszcza te zaraz za kładką, bo tam najbliżej, często bywał na Paniówce (Paniówki) - moja babcia nieraz go spotykała bo akurat pasła tam krowy, czasem zagadał, ojciec też pamięta.

a o historii klasztoru nic nie umieją powiedzieć.

To też prawda.

Spośród wszystkich żydów komianieckich ocalał tylko jeden.

Znałem jeszcze co najmniej jednego, przy czym nie każdy wówczas (i potem) chciał się do żydowskiej narodowości przyznawać, czasem wygodniej było nie.

BTW: strażnica w Komańczy o której piszesz została spalona 22.03.1946 - to był najliczniejszy "nalot" banderowców na Komańczę - spalili m.in. strażnicę, sanatorium kolejowe, mleczarnię i polską szkołę razem z nauczycielką (Twój pradziadek powinien pamiętać gdzie stała, bo w '39 już chyba była - jak coś to służę szczegółami na priv), posterunek kolejowy i zastrzelili 4 osoby (obelisk k.UG).

[gremium]

BTW: strażnica w Komańczy o której piszesz została spalona 22.03.1946 - to był najliczniejszy "nalot" banderowców na Komańczę - spalili m.in. strażnicę, sanatorium kolejowe, mleczarnię i polską szkołę razem z nauczycielką (Twój pradziadek powinien pamiętać gdzie stała, bo w '39 już chyba była - jak coś to służę szczegółami na priv), posterunek kolejowy i zastrzelili 4 osoby (obelisk k.UG).

Szkoła stała u zbocza góry Mogiła.

[Henek]

Myślę że temat prymasa w Komańczy wart jest osobnego wątku.
Szkoda jeśli zagubiłby sie tutaj.
Pozostańmy przy strażnicach i okolicach.

[Piotr]

Szkoła stała u zbocza góry Mogiła.

Nie, mówisz o starej szkole powszechnej a UPA spaliła prywatną szkołę polską. Ale Henek ma racje - nie odbiegajmy od tematu.

[Marcin]

A. Potocki, "Przystanek Bieszczady", Libra, Rzeszów 2008. Rozdział pt. "Sprofanowane Sacrum" str. 53-54

Murowaną pięciokopułową cerkiew w Wetlinie, konsekrowaną w 1928 roku, miejscowy posterunek WOP wysadził w powietrze około 1950 r. Średnica jej środkowej kopuły była imponująca, największa w tej części Karpat. Z uzyskanego w ten barbarzyński sposób materiału zbudowano posterunek WOPu. W grudniu 1952 roku jednostka wojskowa nr 2304 z Baligrodu zwróciła się do prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Lesku o przekazanie jej szejściu cerkwi drewnianych w: Cisnej, Lisznej, Smereku, Stężnicy, Woli Michowej i Żubraczem. Decyzja kierownika wydziału do spraw wyznań tejże rady z 24 stycznia 1953 roku cerkwie te przekazano wojsku z przeznaczeniem na rozbiórkę i prawem zużytkowania otrzymanego materiału do budowy urządzeń granicznych. Protokół zdawczo-odbiorczy podpisano 14 marca 1953 roku. Zgodnie z porozumieniem cerkwie zburzono. Najpóźniej ciśniańską, bo w 1956 r...

Dalej autor pisze o strażnicy WOP w budynku klasztoru w Rajskim...
Ciekawi mnie tylko z "czego" wybudowano schronisko na Wetlińskiej...?
Polecam tą książkę... sporo ciekawych szczegółów.

[joorg]

... ..... Na rumuni trafił do formujących się wojsk gen . Andersa do pułku Ułanów Jazłowieckich......

Wracając po latach do tego tematu, gwoli prawdy i " nie przekręcania " historii gen. Anders nigdy nie formował Wojska Polskiego w Rumuni i nie w tym przedziale czasu.

[gremium]

Ja nie napisałem, że gen. Anders w Rumuni formował Wojsko Polskie. Napisałem natomiast, że "na Rumuni trafił do formujących się wojsk" być może powinienem napisać, że przez Rumunie trafił do formujących się wojsk. Ale nie wiem czy jest sens wytykania mi takich błędów. Natomiast podważanie przedziału czasowego... przecież ja nie podałem żadnej konkretnej daty. Podróż w tamtych czasach z Komańczy na tereny Rumuni to nie był dzień czy dwa jak dzisiaj mogło to trwać 6 miesięcy lub 2 lata.

[gbond]

Czy ktoś z kolegów słyszał o poruczniku WOPu Włodzimierzu Kiełbiewskim? dowódcy jednej ze strażnic Bieszczadzkich walczył z UPA szukam wiadomości do artykułu. Proszę o kontakt gbond3@o2.pl