Kwiatki-czyli botanizowanie w Beskidach Wschodnich

[marcins]

Zgodnie z wczorajszą obietnicą zakładam wątek dla tych, co często patrzą na zielsko, które pod girami im rośnie, dla tych, którzy tylko na zielsko patrzą, a także dla tych, którzy prawie nigdy nie patrzą pod giry i tylko czasem to tu, to tam zobaczą jakiegoś kwiatka, który ich skłoni do chwili zastanowienia "Cóż to?". Jak tytuł wątku mówi będzie tu o tym, co rośnie w Beskidach Wschodnich. Chętnych do współtworzenia wątku zapraszam do aktywnego udzielania się czy to w formie tekstowej czy obrazkowej. Jak ktoś ma jakieś ciekawe lub nie rozpoznane okazy sfocone gdzieś w Beskidzie to również zapraszam do podzielenia się. Mam tylko małą prośbę o wklejanie zdjęć jako załączników, a nie jako linków do różnych dziwnych stron, które raz się otwierają, raz nie lub które przepadają gdzieś z czasem w odmętach sieci.

Na początek zapodaję roslinę uznawaną za symbol Beskidów Wschodnich, a przede wszystkim ich najwyższego pasma Czarnohory - różanecznika wschodniokarpackiego Rhododendron kotschyi. Ten niewielki krzew, a właściwie krzewinkę znają wszyscy drepczący Karpatami Wschodnimi i Południowymi. W Beskidach Wschodnich najobficiej rośnie w Czarnohorze. Znacznie rzadziej można go spotkać w Gorganach lub na Świdowcu. Najdalej na zachód rósł kiedyś podobno na Borżawie. Natomiast dalej na południowy wschód już poza Beskidami można go spotkać w Górach Marmaroskich, Czywczynach i dalej przez całe rumuńskie Karpaty Wschodnie i Południowe. Podawany jest również z gór Bałkanów z Bułgarii i Macedonii. Pora najobfitszego kwitnienia przypada od połowy czerwca do połowy lipca w zależności od roku. Pojedyńcze kwitnące okazy można spotkać również później, aż do przełomu sierpnia i września. Rośnie głównie w piętrze subalpejskim i halnym, rzadziej spotykany niżej - czasem pośród wtórnych reglowych borówczysk (najniżej obserwowałem okazy w pobliżu Dzembroni).

Załączone zdjęcia pochodzą z wycieczki botanicznej z 2004 roku. W momencie pełni kwitnienia można czasem spotkać okazy o białych kwiatach, które można dostrzec z bardzo daleka. W czasie zbierania dokumentacji fitosocjologicznej w 2004 w całym paśmie Czarnohory trafiłem na zaledwie kilka takich "albinotycznych" okazów. Natomiast dość często można spotkać pędy porażone przez jakiegoś grzyba (na rycinie po lewej u dołu), bardzo podobnego do tego, który atakuje borówkę brusznicę.

Rycinę sporządziłem na podstawie okazów zebranych początkiem lipca 2004 i przekazanych do zbiorów zielnikowych KBLiOP na Wydziale Leśnym w Krakowie.

[wtak]

Kwiatki-czyli botanizowanie w Beskidach Wschodnich
... na Wydziale Leśnym w Krakowie.

czytając tytuł, przy słowie botanizowanie przed oczami ukazała mi się twarz dr Bednarza. No i ostatnie zdanie wyjaśniło mi dlaczego
pozdrowienia dla botanizujących leśników

[lucyna]

Ale fajny wątek. Co to za roślinka, która kwitnie na fioletowo lub niebiesko obok różaneczników na fot. nr 1? Poza tym czy możesz mi pokazać jałowiec występujący w tej cżęsci Karpat?

[Basia Z.]

No dobra, wklejam ten kwiatek co to nie wiem co za jeden

IMG_5092.jpg

Proszę o rozpoznanie. Zdjęcie było zrobione pod Pietrosem Rodniańskim.

[Basia Z.]

I jeszcze kilka kwiatków (chyba wszystkie, które posiadam na podorędziu). Z tego wszystkiego znam jedynie smotrawę okazałą oraz goryczkę trojeściową. Natomiast szczególnie interesują mnie dziewięćsiły (na zdjęciu razem z goryczką). Były podobne do naszych - bezłodygowych, jednak miały krotką ale zdecydowanie widoczną łodyżkę. Czy to "nasze" bezłodygowe, czy jakieś inne ?

Dwa pierwsze zdjęcia pochodzą z Gór Rodniańskich z dość dużej wysokości, dwa kolejne z Pokucko-Bukowińskich, Bukowina, prawy brzeg Czeremoszu, z kolei z wysokości ok 500-600 m n.p.m.

Czyżby to pierwsze to był zwykły dziurawiec ?

IMG_5062.jpg IMG_5061.jpg 100_2927.jpg 100_2942.jpg

[marcins]

Najpierw odpowiem na Twój drugi post Basiu.

1. Senecio carniolicus starzec kraiński - rośnie w Karpatach i Wschodnich Alpach (w zachodnich rosnie bardzo podobny S. incanus - czasem S. carniolicus jest uznawany za jego podgatunek). W Polsce rośnie w Tatrach w piętrze turniowym w murawach na granicie oraz w szczelinach skalnych. Zapewne w Górach Rodniańskich rośnie również na kwaśnych skałach wulkanicznych. W Beskidach Wschodnich go nie spotkałem. Być może rośnie w najwyższych partiach Czarnohory. Poza zółtym kolorem kwiatów w niczym nie przypomina dziurawców.

2. Campanula alpina dzwonek alpejski - rośnie w górach Europy. W Beskidach Wschodnich częsty w Czarnohorze, w najwyższych partiach Świdowca. rosnie również w Górach Marmaroskich i w Czywczynach. W Polsce tylko w Tatrach. Przywiązany jest do podłoża ubogiego w węglan wapnia. Widać go również na moim zdjęciu z różanecznikami - pytała o to Lucyna.

3. Telekia speciosa smotrawa okazała - rozpowszechniona w Karpatach Wschodnich. Rośnie głównie nad potokami, w olszynkach oraz bardzo często jest pozostałością po dawnych ogródkach - zwłaszcza w Bieszczadach. Naturalność występowania jej w Bieszczadach Zachodnich jest czasem podważana. Sa tu zarówno stanowiska o wyraźnie antropogenicznym pochodzeniu jak i naturalne w olszynkach nadpotokowych.

4. Na zdjęciu jest Gentiana asclepiadea goryczka trojeściowa i Carlina acaulis dziewięćsił bezłodygowy. Postać dziewięćsiła z łodygą długości 5-20cm uznawana jest za formę elongata (kiedyś uznawana za inny gatunek dziewięćsiła C. cirsioides). Zarówno w polskich, słowackich jak i ukraińskich Karpatach widywałem obydwie formy czy też odmiany.

Natomiast jeśli chodzi o roślinę z pierwszego postu Basi to obstawiałbym, że jest to jakiś gatunek lepnicy (rodzina goździkowate). Nigdy go nie widziałem. Może masz jakieś inne ujęcia lub informacje kiedy, gdzie i w jakim zbiorowisku roślinnym ją spotkałaś?

[marcins]

czytając tytuł, przy słowie botanizowanie przed oczami ukazała mi się twarz dr Bednarza. No i ostatnie zdanie wyjaśniło mi dlaczego
pozdrowienia dla botanizujących leśników

Dzięki za pozdrowienia. W 2003 roku byliśmy wspólnie z dr Bednarzem na wyprawie botanicznej w Czarnohorze.

[Basia Z.]

Natomiast jeśli chodzi o roślinę z pierwszego postu Basi to obstawiałbym, że jest to jakiś gatunek lepnicy (rodzina goździkowate). Nigdy go nie widziałem. Może masz jakieś inne ujęcia lub informacje kiedy, gdzie i w jakim zbiorowisku roślinnym ją spotkałaś?

Ta roślinka rosła niedaleko od starca i od dzwonka. Na dość dużej wysokości przy podejściu na Pietros Rodniański od strony Borszy, już ponad granicą lasu.

Tam faktycznie są jakieś skały krystaliczne, wyraźnie widoczne są żyły kwarcu.
Zdecydowanie nie są to jednak typowe granity, nie znam geologii tych gór na tyle aby wiedzieć co za skały tam występują.

Niestety więcej szczegółów nie pamiętam, nie mam też innego zdjęcia.

Jak się okazało ten dzwonek znam z Tatr, jednak ten ze zdjęcia był jakiś taki marniutki, myślałam że to inny gatunek a dzwonków jest dużo.

A dziewięćsiła na łodyżce jeszcze jakoś nigdy nie widziałam, chociaż tych bez łodyg widziałam mnóstwo. Kiedyś mój syn mając 3 lata biegł po łące, poślizgnął się i usiadł na dziewięćsile, nie było to dla niego przyjemne.
Co ciekawe tam gdzie widziałam te na łodyżkach - to praktycznie wszystkie miały łodyżki (ok 10-15 cm), nie było całkiem "bezłodygowych".

Pozdrowienia

Basia

[marcins]

Nie byłem w Górach Rodniańskich (tak nawiasem mówiac leżą one poza Beskidami Wschodnimi), ale myślę, że budują je granity i łupki krystaliczne, więc charakteryzują się raczej ubogim, krzemianowym podłożem, z którego powstaje gleba. Nie trzeba od razu znać geologii gór wystarczy spojrzeć na kamienie, po których się stąpa i już wiadomo jakie skały tworzą podłoże w miejscu, w którym jesteśmy. Warto się choć trochę zapoznać ze skałami, bo to one są budulcem, który pod wpływem historii, klimatu i roślinności tworzy krajobraz, który oglądamy.

[Basia Z.]

Nie byłem w Górach Rodniańskich (tak nawiasem mówiac leżą one poza Beskidami Wschodnimi),

Ano, jasne, ale w takim razie proponuję rozszerzyć na całe Karpaty Wschodnie.
Zresztą Czywczyny - to też Karpaty Wewnętrzne, a nie Beskidy.

ale myślę, że budują je granity i łupki krystaliczne, więc charakteryzują się raczej ubogim, krzemianowym podłożem, z którego powstaje gleba.

Łupki tak, granity nie, granit znam. Tam występowały takie skały jak np. w głównym grzbiecie Tatr Zachodnich, ale dodatkowo z licznymi żyłami czystego kwarcu.
Na pewno nie było to w każdym razie podłoże węglanowe.

Natomiast na obrzeżach Gór Rodniańskich zdarzają się skały węglanowe.

A Góry Marmaroskie to już zupełna mozaika - są skały wulkaniczne (np. Torojaga jest zbudowana z andezytów), są fragmenty wapienne (np. na Czywczynie) i sporo innych. Stąd też występowanie w tamtym rejonie licznych kopalin (cała Torojaga jest pocięta sztolniami, wydobywa się rudy polimetaliczne).
A na Czywczynie ze względu na ciekawą roślinność był w latach międzywojennych rezerwat.

Pozdrowienia

Basia