Mapy cyfrowe nie tylko dla orłów;)

[zbyszek1509]

Wojtku, moje gratulacje za pomysł dotyczący map w różnych urządzeniach nawigacyjnych. Na początku może to być pewien problem dla początkujących i sceptyków tego wspaniałego wynalazku. Jednak odrobina wysiłku umysłowego odpłaci się w praktyce, a szczególnie, podczas wędrowania po bieszczadzkich bezdrożach. Dla wytrwałych i pragnących czegoś się nauczyć z Wojtkowych lekcji, dedykuję efekt końcowy przebytej trasy, którą można analizować i ponownie przeżyć w długie zimowe wieczory. Pozdrawiam.
Trasa.jpg

[Wojtek Pysz]

Uwaga - jeśli ktos nie ma zamiaru posługiwać się mapami rastrowymi na komputerze stacjonarnym, może nie czytać tego fragmentu, i nic nie straci.

Mapa nie musi być tylko obrazkiem, czyli o kalibracji mapy.
Sam plik z obrazem mapy rastrowej jest tylko … obrazkiem. Kalibracja polega na określeniu, w którym miejscu na powierzchni Ziemi znajduje się teren, pokazany na mapie. Jednym z elementów kalibracji jest podanie współrzędnych geograficznych kilku punktów mapy. Informacja o kalibracji mapy rastrowej zapisywana jest zazwyczaj w oddzielnym pliku. Kalibracja dotyczy tylko dla map rastrowych (odpowiednik papierowych), gdyż mapy wektorowe z natury rzeczy zawierają informacje o współrzędnych geograficznych dla każdego obiektu.

Aby w pełni wykorzystać mapy skalibrowane, nie wystarczy już zwykła przeglądarka obrazków. Do zaawansowanej obsługi map służą programy, które oferują wiele funkcjonalności, dedykowanych dla map. Są to m.in.:
- komfortowe przeglądanie mapy,
- określenie współrzędnych geograficznych dowolnego punktu na mapie,
- oglądanie śladów z przebytych wędrówek,
- projektowanie przyszłych wędrówek, automatyczne obliczanie długości trasy,
- nanoszenie swoich, indywidualnych punktów na mapie,
- zapisywanie swoich prac do późniejszego wykorzystania lub przesłania znajomym,
- wiele innych.
Oczywiście to nasze „bazgranie” po mapie nie zmienia samego obrazu mapy – nasze prace zapisywane są w oddzielnych plikach, których możemy mieć tyle, ile chcemy i możemy wyświetlać je na mapie wtedy, kiedy potrzebujemy. Ślady i punkty narysowane na tle skalibrowanej mapy można wysłać innym osobom, a one zobaczą je na swojej mapie w tych samych miejscach, nawet, jeśli to będzie inna mapa tego samego terenu. Można w ten sposób grupowo planować wspólną wędrówkę. Mapy można skalibrować osobiście lub skorzystać z kalibracji przeprowadzonej przez innych. Tutaj nie będziemy nic kalibrować:)

Oziexplorer – program do pracy z mapami rastrowymi.
Do pracy z mapami rastrowymi będę używał w naszym opracowaniu programu Oziexplorer. Nie jest to oczywiście jedyny program do obsługi map rastrowych. Myślę, że inni też podzielą się swoimi doświadczeniami i opowiedzą o swoich ulubionych programach.
Program jest dostępny w wersji Shareware/Demo i próbnej (Trial). Instalator zawiera obydwa warianty. Wersja Shareware ma poważne ograniczenia, m.in. nie odczyta naszych przykładowych map, bo czyta tylko pliki BMP. Wersja Trial wyłącza się po godzinie pracy (ale można program natychmiast uruchomić ponownie) oraz nie pozwala na zapisywanie i odczytywanie niektórych danych. Pełną funkcjonalność uzyskuje się po zakupie programu.
Aktualną wersję to 3.95.s można pobrać ze strony autora: http://www.oziexplorer3.com/eng/oziexplorer.html.
Oziexplorer instalujemy przez uruchomienie pobranego pliku oziexp_setup.exe oraz udzielenie odpowiedzi na kilka zadawanych pytań. Domyślnie program zainstaluje się w folderze C:\Oziexplorer. Podczas instalacji nie ma możliwości wyboru języka polskiego. Można natomiast pobrać polski plik językowy (niekompletny): http://www.oziexplorer3.com/eng/ozls/polish.ozl, zapisać go w folderze C:\Oziexplorer a przy uruchamianiu programu wybrać język polski.
W czasie instalacji tworzony jest m.in. folder C:\OziExplorer\Maps\, w którym program spodziewa się znaleźć mapy. Można zmienić domyślny folder na inny lub w nim właśnie gromadzić nasze mapy (zamiast w proponowanym kiedyś C:\Mapy\). Wtedy nasze mapy ćwiczebne, które za chwilę pobierzemy, trafią do folderu C:\OziExplorer\Maps\WIG-100.

Przygotowanie zestawu map do ćwiczeń.
Jeśli nie masz jeszcze żadnych skalibrowanych map rastrowych, proponuję zacząć ich gromadzenie od kilku arkuszy map WIG z Bieszczadów i okolic. Na początek – niech to będzie 8 skanów arkuszy (300dpi), które przedstawia poniższa tabelka:

Mapy_WIG_Bieszczady_PL.jpg

Są to: P50_S33_JASLO_300dpi.jpg, P50_S34_SANOK_300dpi.jpg, P50_S35_DOBROMIL_300dpi.jpg, P51_S33_JASLISKA_300dpi.jpg, P51_S34_LESKO_300dpi.jpg, P51_S35_USTRZYKI_DOLNE_300dpi.jpg, P52_S34_LUPKOW_300dpi.jpg, P52_S35_DZWINIACZ_GORNY_300dpi.jpg
Można je pobrać obecnie pobrać ze stron: http://polski.mapywig.org/viewpage.php?page_id=7 lub http://igrek.amzp.pl/mapindex.php?cat=WIG100. Oczywiście, nie ma przeszkód, by pobrać także inne arkusze.

Pliki kalibracyjne do ćwiczeń przygotowałem i zapisałem na stronie: www.ciekawe.tematy.net/mapy/WIG-100-300dpi/
Są to: P50_S33_JASLO_300dpi.map, P50_S34_SANOK_300dpi.map, P50_S35_DOBROMIL_300dpi.map, P51_S33_JASLISKA_300dpi.map, P51_S34_LESKO_300dpi.map, P51_S35_USTRZYKI_DOLNE_300dpi.map, P52_S34_LUPKOW_300dpi.map, P52_S35_DZWINIACZ_GORNY_300dpi.map

Pliki kalibracyjne można też porać wszystkie razem w spakowanym pliku: www.ciekawe.tematy.net/mapy/WIG-100-300dpi/wig-bieszczady-300dpi-kalibracja.zip. Pliki z obrazem map oraz pliki kalibracyjne zapisujemy w tym samym folderze, np. C:\OziExplorer\Maps\WIG-100.

[andrzej627]

Uwaga - jeśli ktos nie ma zamiaru posługiwać się mapami rastrowymi na komputerze stacjonarnym, może nie czytać tego fragmentu, i nic nie straci.

Wojtek, tu się z Tobą nie zgodzę. Straci, bo nie będzie umiał posługiwać się inteligentnie skanami map papierowych.

[zbyszek1509]

Wojtek, tu się z Tobą nie zgodzę. Straci, bo nie będzie umiał posługiwać się inteligentnie skanami map papierowych.

Andrzeju627, uprzedziłeś mnie o kilka minut swoją wypowiedzią. Wojtek ma rację, jednak tylko wtedy, gdy ktoś będzie przeglądał mapy jedynie na komputerze. Jednak właściwa kalibracja to podstawa wiarygodności "miejsca stania", gdy mapę rastrową wgramy do urządzenia nawigacyjnego. W przypadku niedokładnej kalibracji, może się okazać, że rozbieżność między tym co wskazuje GPS a tym co widzimy na wgranej mapie, może wynosić nawet kilkadziesiąt metrów lub więcej. Praktycznie, współrzędne ze skanów map papierowych, nie zawsze pokrywają się z rzeczywistością.

[Wojtek Pysz]

Andrzeju i Zbyszku – macie obaj rację. Myślę, że jeśli będzie zainteresowanie i potrzeba, do bardziej zaawansowanych zagadnień powrócimy wspólnie w drugiej serii pt. "Mapy cyfrowe dla wytrwałych"

Pierwsze kroki z Oziexplorerem.
Po uruchomieniu programu otwieramy mapę, wybierając z menu File | Load from file | Load Map File. Można też kliknąć na dyskietce w pasku narzędziowym, podpisanej Load, potem Load Map File. Gdy pojawi się okno wyboru pliku, wskazujemy mapę. Wyświetlane są tylko pliki kalibracyjne z rozszerzeniem .MAP.

01 load map.jpg

Mapa wyświetla się domyślnie w powiększeniu 100% i na ekranie widać tylko jej lewy, górny narożnik. Mapę przysuwamy za pomocą myszy z wciśniętym lewym przyciskiem. Można też skorzystać z okienka Map View i przesuwać po obszarze mapy czerwony prostokąt, wskazujący, który fragment mapy jest aktualnie pokazywany.

02 przesuwanie mapy.jpg

Standardowo na ekranie wyświetlane jest kwadracik Cursor zoom window, który pokazuje w powiększeniu miejsce wskazywane kursorem. Jeśli przeszkadza, można go wyłączyć klikając na ikonce ze znakiem lupki w pasku narzędziowym. Podobnie można wyłączyć okno Map View.
Nad mapą a pod paskami narzędzi wyświetlane są m.in. współrzędne punktu wskazywanego kursorem.

03a map view.jpg