Śladami bruśnieńskich kamieniarzy - rowerem przez Roztocze Wschodnie 2015

[Wojtek Pysz]

W Gorajcu byliśmy w niedzielę, 26 lipca. Tego dnia przypadało święto Joachima i Anny, rodziców Najświętszej Marii Panny (NMP). Jaki to ma związek? Ano taki, że gorajecka cerkiew nosi wezwanie Narodzenia NMP, czyli ikoną chramową w świątyni jest właśnie wizerunek Narodzenia NMP z Joachimem i Anną w rolach głównych. Bardzo dobrej jakości zdjęcie tej ikony pokazał powyżej bartolomeo. Te dwa fakty dały mi pretekst, żeby trochę "pokłapac dziobem" na ten ciekawy temat;-)

Ikona przedstawia św. Annę w pozycji półsiedzącej na łożu, osłabioną ale zadowoloną. Podchodzi do niej niewiasta, niosąca podarunki lub pożywienie (jest znacznie mniejsza). Przy łożu Anny stoi stół, symbolizujący ołtarz. Na tej ikonie dość dobrze "załapał" się św. Joachim. Jest tutaj w ważnym miejscu i całkiem sporej wielkości. Na niektórych ikonach bywa tylko niewielką postacią drugoplanową. Czy nie wygląda na nieco zdziwionego?
W dolnej strefie, poniżej łoża, ukazane są dwie piastunki przygotowujące nowo narodzoną Marię do kąpieli. Widać też kołyskę, naszykowaną do położenia dziecka.
Na górnej listwie ramy widać podpis: (w tłumaczeniu) Narodzenie Przenajświętszej Bogurodzicy.

Wezwanie Narodzenia NMP nosi wiele cerkwi, w okolicy naszej wędrówki oprócz Gorajca są to m.in. Chotyniec, Mołodycz, Niemstów, Prusie, Stubienko, Stary Machnów, Wietlin, Wysock, Wólka Żmijowska. W sumie wśród istniejących cerkwi w Polsce pd-wsch. ok. 50 z nich nosi wezwanie Narodzenia NMP (grube = byliśmy tam).

[joorg]

Więc jedź, ....[*]jest mniej bieszczadzkie (nie ma gór)........[*]jest bardziej bieszczadzkie (puste, spokojne, stary cmentarz i cerkiew co krok bo to Roztocze jest krainą starych cerkwi a nie Bieszczady jak się potocznie uważa)[/LIST]

Czyli się redukuje i są Bieszczady :) jadę ...i dzięki.

[Pawelk]

Dawno mnie tutaj na forum nie było.
Zaglądam.
A tu proszę!
Taka niespodzianka!!!
Jakże bliskie mi Roztocze i to w najlepszym wydaniu bo to "najbardziej bieszczadzkie"

Patrzę na zdjęcia bo daleko jestem od Roztocza i Bieszczad fizycznie. Wszędzie tam byłem. Pamiętam cmentarze na których doszukiwałem się "kamieniarki bruśnienskiej"(wcześniej trzeba było odnaleźć same cmentarze). Pamiętam te miejsca zarośnięte bujną roślinnością. Pamiętam akcje odnawiania jednego z cmentarzy bodajże pod komendą forumowicza kolegi Magurycza w okolicach (chyba) 2002 roku.
Mam gdzieś w przepastnych czeluściach zdjęcia z tamtych wydarzeń...
Mam też ze starych czasów zdjęcie cerkiewki z Nowego Brusna. Swego czasu była to moja obowiązkowa pozycja krajoznawcza przy organizacji kilku zlotów motocyklowych na Roztoczu...
Może gdzieś w internecie wiszą zdjęcia z tamtych wypraw do min. Nowego Brusna...
Ogromne wrażenie zrobił na mnie ogrom prac remontowych- chociaż blaszany dach też miał pewien urok i wiele osób zapamiętywało to miejsce z tego właśnie powodu.

Wojciechu- nie planowaliście wycieczki zaczepiając o szlaki umocnień Linii Mołotowa na Roztoczu? Byliście tuż obok. Nie wszyscy przepadają za militariami ale jednak są to miejsca urokliwe, szczególnie końcem lata i jesienią. Dlaczego wspominam o tych umocnieniach? A no dlatego, że o zgrozo tam również można znaleźć elementy nagrobków bruśnieńskich...

Kolego Przzemollo możesz coś więcej o tym krzyżyku rzec? Bo po głowie obijają się jakieś obrazki z przeszłości bliższej lub dalszej...
Masz może zdjęcia bardziej makro struktury kamienia z którego wykonany jest krzyż?


p.s
pomimo upałów łza w oku mi się zakręciła przeglądając ten wątek...

[bartolomeo]

jadę

To jedyna słuszna decyzja

Pamiętam akcje odnawiania jednego z cmentarzy bodajże pod komendą forumowicza kolegi Magurycza w okolicach (chyba) 2002 roku.

Chciałem o tym napisać w podsumowaniu wątku, ale skoro poruszyłeś ten temat to może lepiej od razu.

Szymon zrobił na Roztoczu gigantyczną pracę. Już samo wspomnienie, że się go zna choć ze słyszenia, przełamywało bariery co najmniej dwukrotnie. On był tam wszędzie i albo współpracował z remontującymi cmentarze i inne zabytki kamieniarki, albo sam pracował, albo choćby podpowiadał jak się z kamieniem obchodzić.

Wojciechu- nie planowaliście wycieczki zaczepiając o szlaki umocnień Linii Mołotowa na Roztoczu?

Jam nie Wojciech, ale odpowiem: to była wycieczka śladami tradycyjnej kamieniarki, nie śladami zbrojonego betonu Choć był jeden wyjątek, napiszemy tutaj i o nim.

[Wojtek Pysz]

Pamiętam cmentarze na których doszukiwałem się "kamieniarki bruśnienskiej" (wcześniej trzeba było odnaleźć same cmentarze). Pamiętam te miejsca zarośnięte bujną roślinnością.

I takie miejsca nadal są. Na Roztoczu, a także w bardzo popularnych i pozornie dobrze znanych Bieszczadach. I do takich zakątków także zaglądamy, często poszukując ich w terenie i jakby na nowo odkrywając. I zazwyczaj nie opowiadamy o nich w miejscach publicznych.

Trzeba zaczynać kończyć relację. Po wizycie w cerkwi udaliśmy się …. no i nikt z czytelników nie zgadłby; właśnie, że nie na cmentarz;-) Gospodyni zaprosiła nas na kawę (wszyscy wybrali herbatę) oraz na zapoznanie się z Chutorem Gorajec. Co to takiego ten chutor, kto ciekawy, niech poczyta, na przykład: http://chutor.gorajec.info/, http://folkowisko.gorajec.info/

Galeria "Pod Płotem" (galeria to nie tylko najnowsza nazwa punktu sprzedaży wszystkiego).


Punkt reanimacji.


Ruszamy dalej, teraz już na cmentarz. Przy rozstaju dróg - krzyż pańszczyźniany

[bartolomeo]

Z cmentarza wkleję tylko jedno zdjęcie:



Zwróćcie uwagę na misternie poskładaną podstawę, ten krzyż jeszcze niedawno leżał w trawie a być może nawet i pod nią. To kolejny z odwiedzonych przez nas cmentarzy, na którym widać ciężką pracę włożoną w jego odnowienie. Niestety nie udało nam się spotkać z pracującymi na cmentarzu bo akurat tego dnia byli na wycieczce w Zamościu.

Ponieważ zasiedzieliśmy się w Gorajcu zmieniamy plan i do Cieszanowa jedziemy bezpośrednio a nie przez Kowalówkę.

[Wojtek Pysz]

To ja też tylko jeden obrazek. Nagrobki, skompletowane w miarę dostępności elementów, czekają na reanimację.


W Cieszanowie chyba ktoś doniósł, że przyjedziemy, bo cerkiew, niszczejącą od 65 lat, zastaliśmy odnowioną

[bartolomeo]

Za synagogę też się zabrali, ale nie zdążyli. Niestety zdjęcia nie mam

A wcześniej, jeszcze przed wizytą pod cerkwią i synagogą na rynku miała miejsce narada bojowa: gdzie zakończyć taki piękny, pełen wrażeń dzień. Dyskusja była bardzo merytoryczna, braliśmy pod uwagę więcej wersji niż było dyskutantów a ostateczna decyzja była następująca: realizujemy założony wcześniej plan. Czyli sadzamy obolałe miejsce znów na siodełku i pedałujemy troszkę na południe ale przede wszystkim na wschód. Na początek (a w zasadzie już prawie na koniec) do cerkwi w Nowym Siole:


a zaraz potem na położony nieopodal cmentarz:

[Wojtek Pysz]

Za synagogę też się zabrali, ale nie zdążyli. Niestety zdjęcia nie mam

Bo i niełatwo było znaleźć miejsce, z którego obiekt dobrze wygląda. Ale jakieś zdjęcie zrobiłem - śmietnik i garaże z synagogą w tle.



Uzupełnienie z Nowego Sioła: Wielki krzyż pańszczyźniany i Matka Boska Łaciata, czyli jak nie pielęgnować kamieniarki.

[bartolomeo]

Po wizycie w Nowym Siole ja już myślałem o obozowisku. Głównie i przede wszystkim! Rzuciliśmy jeszcze okiem na jakieś leśne pole namiotowe ale nam nie pasowało i ostatecznie rozbiliśmy obóz na polach dawnej wsi Podemszczyzna, niedaleko radzieckiego bunkra (o którym opowiemy jak się obudzimy bo odwiedziliśmy go już następnego dnia)