Ścieżka „Szaniec Konfederatów Barskich”

[komisaRz von Ryba]

takę informację znalazłem

Ścieżka przypomina o wydarzeniach sprzed 250 lat, czyli walkach konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi. Jej początek znajduje się na przełęczy nad Roztokami, gdzie zlokalizowano pierwszą tablicę. Łącznie ścieżka historyczna liczy 11 przystanków tematycznych.

Znane do niedawna jedynie historykom umocnienia obronne przy szlaku wiodącym na Okrąglik zostały staraniem Nadleśnictwa Cisna wyeksponowane, zaś na tablicach edukacyjnych przywołane szczegóły wydarzeń sprzed lat.

Uroczyste otwarcie ścieżki Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych zorganizowała 6 lipca jako element obchodów 250 rocznicy Konfederacji Barskiej 1768. Jednocześnie impreza wpisana była w cykl 100-lecia odzyskania niepodległości.

więcej tutaj
http://www.gospodarkapodkarpacka.pl/...ch-juz-otwarta

[asia999]

Pamiętam, że gdzieś kiedyś tu już przewinął się temat tych umocnień. Byłam wtedy zdziwiona, że jednak po konfederatach coś się w Bieszczadach ostało, bo do tej pory kojarzyłam pod tym względem raczej Beskid Niski. Może jakiś forumowicz już ścieżką szedł i pochwali się zdjęciami?

[don Enrico]

Masz rację Asiu , temat już kiedyś pojawił się na forum tu , ale nie rozwinął się.
Może teraz ktoś wrzuci aktualności ?

[piters]

Miałem zamiar coś napisać, ale nie śpieszyło mi się, bo wątek o szańcu padł niemal na starcie więc na tej podstawie trudno było wnioskować, że ktoś się tymi tematami interesuje

W zasadzie wiele informacji już jest. Ścieżka powstała z inicjatywy Nadleśnictwa Cisna i została przez Nadleśnictwo sfinansowana. W ten sposób uczczono przypadające w tym roku 250-lecie konfederacji barskiej i zarazem 100-lecie Niepodległości. Nadleśnictwo otrzymało zgodę na umieszczenie na tablicach pięknego logotypu "Niepodległa". Otwarcie trasy odbyło się 6 lipca br.

Ścieżka historyczna leży wzdłuż niebieskiego szlaku, dlatego zbędne było jej osobne oznakowanie farbą. Ma długość ok. 500 m i składa się z 11 przystanków - w tym trzech przystanków "dużych" i ośmiu mniejszych tablic. W obrębie szańca umieściliśmy tylko małe tablice, które nie są bardzo inwazyjne w stosunku do historycznej materii (było to zaaprobowane na spotkaniu z p. Łukaszem Dzikiem Delegatury WUOZ w Krośnie). Tematyka przystanków dotyczy szańca i konfederacji barskiej, ale nie tylko - jest tam szerszy kontekst historyczny przełęczy, włącznie z fortyfikacjami z 1944 r. Dzięki temu w przyszłości będzie możliwość jej rozszerzenia o tematy związane z I i II światową, czego projekt już mam.

Tematy przystanków to:
1. Przełęcz nad Roztokami Górnymi
2. Fortyfikacje polowe z 1944 roku - ten przystanek leży 15 m od szlaku, kieruje do niego strzałka
3. Konfederacja barska
4. Szaniec konfederatów
5. Użytkowanie ziemi od XVIII wieku
6. Kleszcze
7. Elementy fortyfikacji nowożytnych
8. Konfederackie wojsko
9. Uzbrojenie i ekwipunek konfederatów
10. Zmiany w strukturze szańca w XX wieku
11. Beskidzkie fortyfikacje konfederatów barskich

Generalnie tablice są umieszczone dość gęsto, co nie przeszkadza o tyle, że odcinek ten jest dość stromy i część turystów i tak pokonuje go wolno.

Co jeszcze...
Tablice posiadają także słowacką i angielską wersję językową.
Tablica nr 11 zawiera oprócz informacji o innych fortyfikacjach konfederackich (ukazując szaniec na tle innych miejsc) także historię odkrycia i badań tego miejsca. Tak się bowiem składa, że jest to "najświeżej" odkryty szaniec konfederacki, a dzięki przychylności zarządzającego obszarem turystycznym - czyli Nadleśnictwa - stał się bodajże jedynym udostępnionym w ten sposób tj. za pomocą ścieżki edukacyjnej, bo przy paru innych są tylko pojedyncze tablice informacyjne. Śmiem twierdzić, że obecnie jest to jedyne tak udostępnione dzieło nowożytnej fortyfikacja polowej w kraju, choć tutaj mogę się mylić; z pewnością jednak nie ma ich zbyt wiele.
Osoby dzięki których zaangażowaniu i pomocy ścieżka powstała są wymienione w stopce tablicy nr 11. Pozwolę sobie je tutaj ponownie wymienić: Michał Filipowicz i Krzysztof Sojka (niezależni odkrywcy szańca), Krzysztof Bajrasz - szperając w śródłach dotarł do wzmianki pozwalającej na jego datowanie, Krzysztof Wielgus - konsultant kwestii fortyfikacyjnych, Roman Zajaczkowski oraz pracownicy Nadleśnictwa Cisna, a także moja skromna osoba.

[partyzant]

Wątek jest interesujący i możliwe, że we wrześniu lub październiku szańce konfederatów sprawdzę osobiście. Kiedyś już szedłem tamtędy i uwagę moją zwróciły jakieś rowy, co uznałem jako pamiątkę po wojnach światowych.
Konfederaci wzbudzają we mnie jak najbardziej patriotyczne uczucia, bez względu na to, jak dzisiaj niejednoznacznie to brzmi. Szacunek za walkę i poświęcenie.

Trochę się zastanawiam, czy w połowie października, gdy będę z różnymi ludźmi i startując o 14.00 z przełęczy kontynuować marsz z Okrąglika przez Jasła do Cisnej czy z Okrąglika wracać? Chodzi o to, że będzie mało czasu do nocy i zejście z Rożków do Cisnej jest dość strome. Prawdopodobnie pójdą najwytrwalsi. Chodzi też o to, że mijając pomnik poświęcony katastrofie śmigłowca z 1991 r. zapalilibyśmy znicz dla ofiar, w tym dla jednego z Naszych Ludzi. Może pogoda nam podpowie.
ps;
Kiedyś byłem w Izbach, Blechnarce i Wysowej. Tam konfederaci przebywali dość długo. Niestety nie doszło do budowy pomnika na 250-lecie bo zaprotestowało zukrainizowane Zjednoczenie Łemków. Władze odstąpiły od budowy. Według ostatniego spisu z 2011r Łemków w Polsce jest 11 tysięcy z czego tylko jeden tysiąc zadeklarowało przynależność jednocześnie do narodowości niepolskiej. Co ciekawe że wspólnie z narodowością polską deklaruje się 4 tys Łemków. Sześć tysięcy Łemków czuje się tylko Łemkami i kropka.

[piters]

Bo jest tam również pełno pamiątek po wojnach światowych. Nie jest pamiątką po wojnach światowych głęboki rów po lewej stronie szlaku (podchodząc) ani niski nasyp, którym się wędruje od słupka 32/8 do I/32. To są właśnie elementy szańca, objaśnione na tablicy przystanku nr 3, a szczegółowo na przystanku nr 7. Na to nawarstwiły się późniejsze umocnienia stąd mamy w obrębie szańca doły po ziemiankach i okopy. Właściwie na szaniec wchodzi się zaraz za przesmykiem pomiędzy dwoma dołami po ziemiankach z II wś, z których prowadzą rowy dobiegowe do stanowisk z II wś oraz odcinka okopów z I wś, wykorzystanego wtórnie w II wś. Fortyfikacji z 1944 jest więcej - a dlaczego, o tym można poczytać na tablicy nr 1, ponadto traktuje o nich przystanek nr 2 :)

[asia999]

Miałem zamiar coś napisać, ale nie śpieszyło mi się, bo wątek o szańcu padł niemal na starcie więc na tej podstawie trudno było wnioskować, że ktoś się tymi tematami interesuje

No bo to tak czasami właśnie jest - głupio napisać pod konkretnym i "treściwym" postem - np "o jak fajnie!"

Ścieżka historyczna leży wzdłuż niebieskiego szlaku, dlatego zbędne było jej osobne oznakowanie farbą. Ma długość ok. 500 m i składa się z 11 przystanków - w tym trzech przystanków "dużych" i ośmiu mniejszych tablic. W obrębie szańca umieściliśmy tylko małe tablice, które nie są bardzo inwazyjne w stosunku do historycznej materii (było to zaaprobowane na spotkaniu z p. Łukaszem Dzikiem Delegatury WUOZ w Krośnie). (...)Generalnie tablice są umieszczone dość gęsto, co nie przeszkadza o tyle, że odcinek ten jest dość stromy i część turystów i tak pokonuje go wolno.

No właśnie. To ja taki mały kamyczek na tę ścieżkę wrzucę... Generalnie jestem zagorzałą przeciwniczką "tablicowania" lasu, pól, gór itp. Uważam, że - przy dzisiejszych możliwościach - wszystko można znaleźć i doczytać w internecie, choć...przyznaję równocześnie, że sama wielokrotnie z takich tablic jednak dowiedziałam się różnych ciekawych rzeczy. Stąd właśnie odczuwam taki mały dyskomfort związany z tą informacją - z jednej strony "o jak fajnie", że dzięki pasjonatom dowiadujemy się takich rzeczy, a z drugiej - czy nie wystarczyłaby jedna większa tablica zamiast szpikowania lasu?

Osoby dzięki których zaangażowaniu i pomocy ścieżka powstała są wymienione w stopce tablicy nr 11. Pozwolę sobie je tutaj ponownie wymienić: Michał Filipowicz i Krzysztof Sojka (niezależni odkrywcy szańca), Krzysztof Bajrasz - szperając w śródłach dotarł do wzmianki pozwalającej na jego datowanie, Krzysztof Wielgus - konsultant kwestii fortyfikacyjnych, Roman Zajaczkowski oraz pracownicy Nadleśnictwa Cisna, a także moja skromna osoba.

Pomimo moich "uwag technicznych" gratuluję wszystkim - pasji, chęci i realizacji pomysłu.

[piters]

No bo to tak czasami właśnie jest - głupio napisać pod konkretnym i "treściwym" postem - np "o jak fajnie!"

Zawsze można zadać jakieś pytanie

czy nie wystarczyłaby jedna większa tablica zamiast szpikowania lasu?

Problem jest w zasadzie odwieczny i zawsze będą głosy za i przeciw. Treści można było zmieścić na jednej tablicy (np. 4 x 1,5 m ) tylko pytanie, kto taką dużą tablicę będzie studiował.
I tak została celowo złamana zasada "do 50 słów", gdyż oglądałem wiele naprawdę porządnych i treściwych ścieżek w kraju i za granicą i widzę, że takimi detalami jak liczenie słów nikt się specjalnie nie przejmuje. I tutaj ała dygresja: Miałem okazję działać przy projekcie "Lotnicze ślady w Karpatach" realizowanym w 2015 r. przez COTG PTTK. Jedna z jego tabliczek jest na przełęczy, już nieco wyblakła (ktoś skopał sprawę). Tam była restrykcja, nie pamiętam już ile, ale max. coś koło 800 znaków. Naprawdę, ciężko jest coś merytorycznie napisać mając "tyle" miejsca, żeby to było ciut więcej niż sucha wzmianka.
Tak więc - zostaje do wyboru jedna mała tablica, z której figę się dowiemy, albo jedna większa, której prawie nikt nie przeczyta. Inna sprawa, że jeżeli nawet przeczyta, to czy będzie umiał prawidłowo zidentyfikować w terenie ślady, o których mowa na tej jedynej tablicy. Nawiasem mówiąc, na przełęczy jest już kilka dużych tablic, głównie słowackich i miejsce to wygląda tak, jak wygląda; stąd tablica ścieżki została ulokowana, wydaje mi się, dość dyskretnie przez co nie grozi że będzie ona pierwszą rzucającą się w oczy w panoramie widzianej z wielu kilometrów (jak niektóre tablice szlaku papieskiego w Małopolsce).
Dochodzimy więc do kwestii prowadzenia turysty niejako za rękę. W miejscu, gdzie coś jest ciekawego - jest informacja. Można to rozwiązać poprzez przewodnik, tudzież przewodnik + słupki z numerami przystanków w terenie (jak na ścieżkach GPN). Pytanie tylko, gdzie taki przewodnik będzie można kupić. Największym problemem w GPN jest właśnie mała sieć punktów dystrybucji (a wejść na szlaki wiele); tutaj kiosku z przewodnikami na przełęczy jakoś nie widzę. Zostaje tedy model "tablice na przystankach" i tutaj zwracam uwagę, że można było wszędzie rąbnąć spore, jednolitego wzoru tablice, co zapewne uczyniłaby większość inwestorów. Jednak zaproponowałem rozwiązanie, które podziwiałem przy ścieżce wiodącej po fortyfikacjach Wielkiej Wojny na jednym z pól bitewnych Alzacji - jest tam dużo tablic, ale niewielkich, niskich i specjalnie nie rzucających się w oczy; duże są tylko tam, gdzie jest to niezbędne. Dodam, że "wzorcowa" trasa miała blisko 4 km długości i około 50 przystanków z tablicami (gdzieniegdzie przystanki były co 20 metrów), prowadziła w jakichś 70% przez las, a ja nie czułem się tą infrastrukturą specjalnie przytłoczony.
Nad Przełęczą nad Roztokami Górnymi również opowiadamy pewną historię, wszak ścieżka jest historyczna i ma konkretny cel. Na siłę, to wiedzę wynikającą ze skromnych źródeł można bowiem było zmieścić na 2 małych tablicach, tylko gdzie kontekst? Nie o to chodziło, stąd taka a nie inna forma udostępnienia.

Dziękując za gratulacje, zapraszam na trasę ścieżki!

[Wojtek Pysz]

... Generalnie jestem zagorzałą przeciwniczką "tablicowania" lasu, pól, gór itp.

Ja też. Ale argumenty pitersa "za" są bardzo rozsądne i wyważone.
Jakie są moje realne oceny "wpasowania" przystanków i tablic w temat i w teren - opowiem, gdy się sam tam wybiorę.
Dobrze, że są ludzie, którym jeszcze coś się chce robić w temacie "ocalić od zapomnienia".

[asia999]

Piters - dziękuję za odpowiedź a ścieżkę z pewnością, kiedy nadarzy się okazja odwiedzę, więc dzięki również za zaproszenie
A pytanie rzeczywiście mam - czy można gdzieś w internecie znaleźć treść tablic ścieżkowych? Niewiele jest wzmianek o konfederatach w Bieszczadach więc jestem ciekawa jak ujęliście ten temat. Cieszy mnie, kiedy pojawiają się tematy dotyczące bieszczadzkiej historii w odsłonach nieco innych niż te najbardziej popularne - tzn bojkowsko-łemkowsko, cerkiewnie i oczywiście przede wszystkim dziko
A w końcu konfederacja barska to takie nasze chyba pierwsze powstanie narodowe no nie? I w dodatku ten rok jest właśnie rokiem konfederacji. Więc idealnie otwarcie ścieżki się wpasowało.
W moim ukochanym leskim kościele, w kaplicy św. Antoniego jest pochowany jeden z konfederatów - a ciekawostką jest to, że pamiątkowa tablica zawiera błąd.
http://www.beskid-niski-pogorze.pl/k...ek_pulaski.php